“Λουκέτα” σε επιχειρήσεις μετά την ανακεφαλαιοποίηση

Την έναρξη του κύκλου αναδιάρθρωσης με συγχωνεύσεις αλλά και κλείσιμο επιχειρήσεων, θα σηματοδοτήσει η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, που αναμένεται ως τα μέσα Δεκεμβρίου.

Όπως αναφέρει η “Καθημερινή”, στο επίκεντρο θα βρεθούν οι υπερχρεωμένοι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας, μεταξύ των οποίων είναι αυτοί των αλλαντικών, των εκδόσεων, της ενημέρωσης και ψυχαγωγίας, των ιχθυοκαλλιεργειών, του αυτοκινήτου, της εστίασης, των ιατρικών υπηρεσιών και εξοπλισμού κ.ά.

Η κεφαλαιακή θωράκιση των τραπεζών θα ανοίξει και επίσημα την απαγορευμένη συζήτηση για την λήψη δραστικών μέτρων στον τομέα των αναδιαρθρώσεων, με στόχο την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων που, υπό το βάρος της ύφεσης της οικονομίας, αλά και των αμαρτιών του παρελθόντος, βαρύνονται με υπέρογκα χρέη τα οποία δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν.

Το κλείσιμο μεγάλων επιχειρήσεων σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας είναι θέμα χρόνου, καθώς έπειτα από οκτώ χρόνια κρίσης, έχει γίνει σαφές ότι η εγχώρια αγορά δεν “σηκώνει” όλους τους παίκτες.

Οι συγχωνεύσεις, οι πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, η κεφαλαιοποίηση χρεών, αλλά και οι διαγραφές ενός μεγάλου τμήματος των οφειλών, θα επιστρατευτούν ως εργαλεία σε συνδυασμό με την πώληση μέρους του χαρτοφυλακίου των δανείων σε ξένα funds. Εκτός από τις πωλήσεις δανείων με στόχο την απαλλαγή των τραπεζών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οι κινήσεις θα επεκταθούν και στη μεταβίβαση δανείων με στόχο τη διαχείριση των οφειλών και την πώληση επιχειρήσεων, που μπορούν να προσελκύσουν το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.

Το πρόβλημα δεν σηκώνει άλλες αναβολές καθώς έχει αγγίξει τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας, εξαντλώντας το επενδυτικό απόθεμα, ακόμα και στους πιο παραγωγικούς κλάδους. Την οξύτητα του προβλήματος της υπερχρέωσης αποτυπώνει η ανάλυση των ισολογισμών 4.997 επιχειρήσεων που έκανε η Grant Thornton, με βάση την οποία για αρκετούς κλάδους η αποπληρωμή του δανεισμού τους είναι σχεδόν αδύνατη.

 

capital

Τα πέντε «κλειδιά» που θα κρίνουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών

Πέντε κρίσιμα θέματα θα κρίνουν την εξέλιξη της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών.

  • Να τηρηθεί απαρέγκλιτα το χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης Οποιαδήποτε καθυστέρηση στο χρονοδιάγραμμα αυτό, σημαίνει πως η ανακεφαλαιοποίηση μπορεί να λάβει χώρα στις αρχές του νέου έτους όταν θα είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της οδηγίας BRRD για το bail in των τραπεζών, οπότε η απόφαση που συντεταγμένα φαίνεται να έχει λάβει η Ε.Ε. για τις ελληνικές τράπεζες -να μη θιγούν οι καταθέσεις- μπορεί κάτω από προϋποθέσεις να τεθεί εν αμφιβόλω για τις καταθέσεις που υπερβαίνουν τα 100.000 ευρώ.
  • Ο συνυπολογισμός ή όχι της βελτιωμένης αναθεώρησης του πλαισίου διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), που προβλέπει το Μνημόνιο. Πρόκειται, σύμφωνα με αναλυτές, για κομβικό ζήτημα που εφόσον συνυπολογισθεί θα επιτρέψει να μειωθεί ο λογαριασμός για τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν προκειμένου οι τράπεζες να αποκτήσουν εκ νέου τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που προβλέπουν οι αρμόδιες αρχές.

Τα πέντε «κλειδιά» που θα κρίνουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών

  • Ο τρόπος με τον οποίον τελικώς οι αρχές θα λάβουν υπόψη τους τις έντονες ενστάσεις που διατυπώνονται από μεγάλους διεθνείς ιδιώτες επενδυτές μετόχους των τραπεζών οι οποίοι κινδυνεύουν να οδηγηθούν υπό προϋποθέσεις σε dilution της περιουσίας τους, στοιχείο το οποίο τελικώς θα κρίνει και τη συμμετοχή νέων κεφαλαίων στην διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης. Είναι χαρακτηριστικές οι ενστάσεις που δημοσιοποίησε για το συγκεκριμένο θέμα ο W. Ross, σκιαγραφώντας το ενδεχόμενο να υιοθετηθούν ακραίες θέσεις για το θέμα από την πλευρά της ΕΚΤ.
  • Ο τρόπος με τον οποίον η ΕΚΤ θα υπολογίσει την ύφεση στη χώρα μας φέτος αλλά και το 2016. Σημειώνεται ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με υπόμνημά τους στην ΕΚΤ εκτιμούν ότι η ύφεση θα είναι φέτος και το 2016 χαμηλότερη από αυτή που προβλέπει η Κομισιόν και υιοθετεί η ΕΚΤ για το βασικό σενάριο των stress tests, ενώ αναμένουν και ηπιότερη ανάκαμψη το 2017. Την άποψή τους υιοθετεί και το υπουργείο Οικονομικών, όπως φάνηκε από το τελευταίο Eurogroup.
  • Τα χρηματοπιστωτικά μέσα τα οποία θα προκριθούν προκειμένου να συντελεσθεί η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Οι νυν μέτοχοι θέλουν η κρατική βοήθεια να γίνει μέσω έκδοσης υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Contingent Convertible bonds- CoCos) ενώ το φρέσκο χρήμα συζητά και το ενδεχόμενο το ΤΧΣ να πάρει κοινές μετοχές με δικαίωμα επαναγοράς από τις εκδότριες τράπεζες, εφόσον η πορεία της οικονομίας κινηθεί καλύτερα από τις προβλέψεις.

Είναι βεβαίως χαρακτηριστικό το γεγονός πως τον Οκτώβριο θα υπάρξουν τα αποτελέσματα των κρίσιμων stress tests χωρίς σημαντικές λεπτομέρειες να έχουν ακόμη γίνει γνωστές για τη διαδικασία.

Και όχι μόνον αυτό! Σε ό,τι αφορά το βασικό σενάριο ως παραδοχές για την οικονομία χρησιμοποιούνται οι παραδοχές της σύμβασης που υπέγραψε η κυβέρνηση με τους δανειστές, του γνωστού δηλαδή 3ου μνημονίου. Ως προς το ακραίο σενάριο όμως οι παραδοχές για την πορεία της οικονομίας δεν έχουν ακόμη καθορισθεί.

Σε γενικές γραμμές ως προς τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών όπως φαίνεται από τις αναλύσεις και τις διαθέσιμες πληροφορίες όλα κατατείνουν το βασικό σενάριο και οι ελλείψεις που θα ανακύψουν από την ποιότητα του ενεργητικού να καλυφθούν από ιδιώτες επενδυτές, ενώ το υπόλοιπο ποσό να καλυφθεί από τα προβλεπόμενα από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς κεφάλαια μέσα από το ΤΧΣ.

Σε όλο αυτό το σκηνικό θα πρέπει να σημειωθεί και μάλιστα με ιδιαίτερη έμφαση πως οι αποφάσεις των μηχανισμών σε σημαντικό βαθμό θα κριθούν από τα αποτελέσματα των εκλογών της 20ής Σεπτεμβρίου. Από το πόσο δηλαδή θα υπάρξει μία κυβέρνηση μετά τις εκλογές που θα εκπέμπει τα χαρακτηριστικά της σταθερότητας και θα έχει τις πολιτικές δυνατότητες για την εφαρμογή μέχρι κεραίας του μνημονίου.

Σε αντίθετη περίπτωση, καθόλου δεν αποκλείεται οι τραπεζικές αρχές της Ευρώπης να μεταβάλουν τη στάση τους σε πολλά από τα κρίσιμα θέματα που άπτονται του πιστωτικού συστήματος της χώρας.

Εάν η τρέχουσα άσκηση συγκριθεί με τις δύο παλαιότερες, θα καταγραφούν οι εξής διαφορές: είναι η πρώτη άσκηση που διενεργείται αποκλειστικά από την ΕΚΤ και τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας (SSM), ενώ συγχρόνως λόγω των έκτακτων γεγονότων η άσκηση γίνεται με διαδικασίες ταχύτατες. Τα στοιχεία αυτά, αλλά και το γεγονός πως το πιστωτικό σύστημα της χώρας υποβάλλεται για τρίτη φορά σε μία τέτοιου είδους άσκηση συνιστά προβληματισμό ως προς την αυστηρότητα που θα θελήσει να ασκήσει η ΕΚΤ κατά τη διενέργεια των stress tests.

Εφόσον, πάντως, ανακύψει μία κυβέρνηση μακράς πνοής από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου οι αρχές είναι δυνατόν να υιοθετήσουν ηπιότερες παραδοχές για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κάτι που θα καταστήσει και πρακτικά εφικτή την πρόταση για συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών με κάλυψη μέσω κοινών μετοχών των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν, βάσει του AQR και του βασικού σεναρίου ανοίγοντας τις πόρτες για την ταχύτερη και πλήρη επαναφορά των τραπεζών στον ιδιωτικό τομέα σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Νίκος Καραμούζης: Να μη μηδενιστεί η περιουσία των ιδιωτών

Στο θέμα του ενδεχόμενου dilution των παλιών μετόχων αναφέρθηκε και ο κ. Νίκος Καραμούζης πρόεδρος της Eurobank σε συνέντευξή του στο Reuters. Η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών δεν πρέπει να προκαλέσει μεγάλο dilution στους υφιστάμενους μετόχους, καθώς κάτι τέτοιο θα θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες επανάκτησης της επενδυτικής εμπιστοσύνης.

«Η άσκηση της ανακεφαλαιοποίησης θα πρέπει να πείθει πλήρως τις διεθνείς αγορές και τους καταθέτες για τη χρηματοοικονομική ισχύ των τραπεζών, ελαχιστοποιώντας το βάρος για τους Ελληνες φορολογούμενους και μεγιστοποιώντας τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών στις αυξήσεις κεφαλαίου», υπογραμμίζει ο κ. Καραμούζης.

Εκτίμηση του κ. Καραμούζη αποτελεί ότι η επιστροφή της πολιτικής σταθερότητας, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις τράπεζες και η άρση των capital controls θα οδηγήσει σε επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες. Τόνισε ότι ένα σημαντικό ποσοστό των 40 δισ. ευρώ καταθέσεων που έχουν αποσυρθεί από τον Νοέμβριο θα μπορούσε να επιστρέψει τους επόμενους 18 μήνες.

Σύμβουλοι της τράπεζας στην ανακεφαλαιοποίηση είναι οι Merrill Lynch, HSBC και Mediobanca.

 

imerisia

Τα σχέδια αντιμετώπισης των επισφαλειών εν όψει της ανακεφαλαιοποίησης

Σε σειρά παρεμβάσεων, για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, προχωρά η κυβέρνηση στο πλαίσιο του νέου μνημονίου, με την Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) να έχουν κομβικό ρόλο. Δεδομένου ότι τα «κόκκινα» δάνεια ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ, δηλαδή αντιστοιχούν σχεδόν στο ήμισυ του ενεργητικού των τραπεζών, η αποτελεσματική αντιμετώπισή τους αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για το σύστημα, και ο βαθμός επιτυχίας στη διαχείρισή τους θα κρίνει την επιτυχία της νέας ανακεφαλαιοποίησης και το πόσο γρήγορα θα μπορέσει ο κλάδος να ανακάμψει.

Η βασική στρατηγική, ότι κάθε τράπεζα θα αντιμετωπίσει «ατομικά» τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του χαρτοφυλακίου της, φαίνεται ότι παραμένει αναλλοίωτη και με το νέο μνημόνιο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΤτΕ εξέτασε το προηγούμενο διάστημα το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός εξειδικευμένου φορέα για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, ωστόσο η ιδέα γρήγορα αποκλείστηκε λόγω των χρονικών περιορισμών. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, για τη δημιουργία μιας κακής τράπεζας (bad bank) θα απαιτούνταν τουλάχιστον 6 μήνες, κάτι που θα δημιουργούσε περιπλοκές στο εγχείρημα της ανακεφαλαιοποίησης. Σημειώνεται ότι πρώτη προτεραιότητα της ΤτΕ είναι η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών να ολοκληρωθεί εντός του 2015. Επιπλέον, διστακτικές στη μεταβίβαση των μη εξυπηρετούμενων δανείων εμφανίζονται και οι διοικήσεις ορισμένων τραπεζών, θεωρώντας ότι τα οφέλη από την ανάκτηση προβληματικών δανείων θα είναι αξιόλογα. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, στο μέλλον το ζήτημα της δημιουργίας bad bank να επανεξεταστεί, καθώς, σύμφωνα με το νέο μνημόνιο, ενδέχεται να χρειαστούν πρόσθετα μέτρα και δράσεις για την τακτοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι τράπεζες, αξιοποιώντας τις εξειδικευμένες διευθύνσεις διαχείρισης καθυστερήσεων που διαθέτουν και σε συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους, θα πρέπει να καταρτίσουν αναλυτικά σχέδια για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, με κύριους άξονες την ελαχιστοποίηση του χρόνου υλοποίησης των σχεδίων και των πόρων που θα διατεθούν για τον σκοπό αυτό. Στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα ώστε να υποβοηθηθούν οι τράπεζες για την αντιμετώπιση του θέματος: η βελτίωση του πτωχευτικού δικαίου τόσο σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις όσο και τα νοικοκυριά, η ταχύτερη εκκαθάριση των μη βιώσιμων οφειλετών, η θέσπιση αυστηρότερων διαδικασιών για τον εντοπισμό των strategic defaulters (δηλαδή όσων είναι σε θέση, αλλά δεν εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους), η θέσπιση αυστηρότερων κριτηρίων για την προστασία της πρώτης κατοικίας, η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για τη διευκόλυνση της τακτοποίησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η τροποποίηση του νόμου για την ενθάρρυνση των εξωδικαστικών συμβιβασμών, η πώληση μέρους των μη εξυπηρετούμενων δανείων κ.ά. Παράλληλα, όμως, η κυβέρνηση θα δημιουργήσει ένα μόνιμο δίχτυ προστασίας για τις οικονομικά αδύναμες κοινωνικές ομάδες.

Ταυτόχρονα το ΤΧΣ, σε συνεργασία με την ΤτΕ, θα διαμορφώσουν τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς για την επιτάχυνση και τη διευκόλυνση των ενεργειών σχετικά με την τακτοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Μικρή μείωση του ELA από την ΕΚΤ

Στα 89,7 δισ. ευρώ μείωσε χθες η ΕΚΤ το όριο για τις εγχώριες τράπεζες για την άντληση ρευστότητας μέσω της έκτακτης διαδικασίας χορήγησης ρευστότητας (ELA). Η μικρή μείωση του ορίου –τον Ιούλιο είχε ανέλθει στα 91 δισ. ευρώ– αποτυπώνει τη σταδιακή βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας λόγω της υπερψήφισης του νέου μνημονίου αλλά και των περιορισμών. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται αύξηση καταθέσεων, που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην αυξημένη τουριστική κίνηση. Οπως σημειώνουν, η υπογραφή της νέας συμφωνίας Ελλάδας – εταίρων δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη σταδιακή απεξάρτηση των εγχώριων τραπεζών από τη ρευστότητα μέσω του ELA. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σημαντικά μετά τη διοχέτευση της πρώτης δόσης των 10 δισ. ευρώ που θα δοθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και σε δεύτερο χρόνο από την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης (έχουν προβλεφθεί επιπλέον κεφάλαια μέχρι 15 δισ. ευρώ) έως το τέλος του 2015.

kathimerini