Ιδρύθηκαν πάνω από 40 ασφαλιστικές εταιρίες μεταξύ 1941-1944!

Ιδρύθηκαν πάνω από 40 ασφαλιστικές εταιρίες το διάστημα 1941-1944 σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος.

Μόνο το 1942, ιδρύθηκαν 24 νέες εταιρείες, υπό Γερμανική Κατοχή. Τότε που η εξαθλίωση άγγιζε τους πάντες με την πείνα και τον πληθωρισμό. Έψαξα να ερευνήσω καλά ποιες εταιρείες πήραν άδειες και βρήκα τα ονόματα σε έκδοση του Γ. Κούτση «Οι εξελίξεις των Ελληνικών Ασφαλιστικών Εταιριών» (1944) Β’ έκδοση 2002. Η Ένωση Α.Ε.Ε. στην έκδοσή της (2007) υποστηρίζει ότι «…Για το παράδοξο, καταρχάς τουλάχιστον, αυτό φαινόμενο, έχουν προταθεί, στη σχετική βιβλιογραφία, σειρά ερμηνειών, όπως λ.χ. η σχετική ευκολία με την οποία παρέχονταν άδειες ίδρυσης σε ανώνυμες εταιρείες. Επίσης, ότι πολλοί επιχειρηματίες, διαβλέποντας το τέλος του πολέμου, προνοούσαν να έχουν έτοιμη μια ασφαλιστική εταιρεία ενόψει της ανασυγκρότησης που θα ακολουθούσε».

Το ζήτημα παραμένει, προς το παρόν, ανοιχτό για την έρευνα. Ωστόσο, από μια σειρά πρόσφατες μελέτες, που αναλύουν την κίνηση της αγοράς και γενικότερα της οικονομίας στα χρόνια της Κατοχής, μπορούμε να επισημάνουμε δύο βασικές κατευθύνσεις ερμηνείας. Πρώτον, η τετραετία 1941-1944 είναι μια εποχή στην οποία συναντάμε ταυτόχρονα πολλές αντιφατικές πραγματικότητες. Έτσι, ο λιμός, η εξαθλίωση και ο εκμηδενισμός της αξίας του χρήματος συνυπάρχει με την έντονη δραστηριότητα της βιομηχανίας (κυρίως της μεταλλευτικής), την κερδοσκοπία, τη μαύρη αγορά. Με λίγα λόγια, μαζί με τη φτώχεια και την ανέχεια,

υπάρχει και δημιουργείται σημαντικός πλούτος στην ελληνική οικονομία – και ο πλούτος αυτός αποτελεί τη βάση και την προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την τροφοδότηση μιας σειράς επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, στις οποίες πιθανόν εντάσσονται και οι ασφαλιστικές. Δεύτερον, οι αυξημένοι κίνδυνοι που δημιουργεί ο πόλεμος, όπως είδαμε και στην περίπτωση του Α’ Παγκοσμίου (και στα χρόνια 1941-1944, ας προσθέσουμε και τις εκτεταμένες ενέργειες δολιοφθοράς από τις αντιστασιακές ομάδες εναντίον κατοχικών στόχων), οδηγούν και σε αυξημένες ανάγκες ασφάλισης εμπορευμάτων, οχημάτων, εγκαταστάσεων κ.ο.κ. Πάντως, και ανεξάρτητα από τις παραπάνω υποθέσεις εργασίας, το ζήτημα παραμένει ανοιχτό για την έρευνα».

Μία άποψη που θα προσθέταμε, όχι αβάσιμα, είναι ότι ίσως κάποιοι από τους μετόχους των προς ίδρυση ασφαλιστικών εταιρειών να είχαν σχέσεις πολιτικές ή εμπορικές με το Γερμανικό καθεστώς και τις δυνάμεις κατοχής. Κάποιο ρόλο έπαιξαν και κάποιοι του Τραπεζικού κατεστημένου, αφού τον Απρίλιο του 1941 η Τράπεζα Ελλάδος διασπάστηκε στο τμήμα που διέφυγε στο εξωτερικό υπό τον Διοικητή Κ. Βαρβαρέσο και υποδιοικητή Γ. Μαντζαβίνο και σε εκείνο που έμεινε στην Ελλάδα. Το έτος 1942 ήταν καθοριστικό για όλους με τις επεμβάσεις των Αρχών Κατοχής σε βάρος της Ελληνικής Οικονομίας και Τραπέζης Ελλάδος (Δείτε ιστορία Τραπέζης Ελλάδος – Η περίοδος κατοχής σελ. 143-160 Απρίλιο 2014). Αυτή την χρονιά ιδρύθηκαν 24 νέες ασφαλιστικές εταιρείες. Ήταν εποχή που από τις δυνάμεις κατοχής για μεγάλο έλεγχο διορίσθηκαν επίτροποι Γερμανοί και Ιταλοί που ενεργούσα κατά βούληση για τα πάντα με ανεξέλεγκτες αποφάσεις. Ειδικοί ερευνητές μπορούν να τεκμηριώσουν τις σχέσεις ανθρώπων που πλούτισαν επί Γερμανικής Κατοχής και στην μεταπολεμική Ελλάδα συνεχίσθηκαν.

Οι εταιρείες στην ασφαλιστική αγορά που ιδρύθηκαν στην Κατοχή αναφέρονται και στην «ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ» (Μάρτιος – Ιούνιος 1943). Είναι ο ΑΕΤΟΣ (1943), Αθήνα (1942), Ακρόπολις (1941), Αλκυών (1942), Αστική (1942), Ασφ. Ίδρυμα Εμπόρων Ελλάδος (1943), Άτλας (1941), Βαλκανική (1942), Γενική Αθηνών (1942), Γενικαί Ασφάλειαι Θεσσαλονίκης (1943), Ελλάς (1941), Ελληνικό Λόυδ (1942), Εμπιστοσύνη (1942), Εμπορική (1940), Εμπορική Ένωσις (1941), Εμποριοβιομηχανική (1942), Ένωσις (1941), Εστία (1943), Ζευς (1942), Ήλιος (1941), Ηπειρωτική (1942), Ηρακλής (1942), Λαϊκή (1942), Μεσόγειος (1942), Μητρόπολις (1943), Νέστωρ (1943), Νησιωτική (1943), Όλυμπος (1942), Πατρίς (1943), Πλοιοκτήται Πειραιώς Νήσων (1942), Προμηθεύς (1941), Πρόοδος (1941), Πυρσός (1943), Τιτάν (1942), Τρίαινα (1942), Φύλαξ (1943).

Την ίδια εποχή ιδρύθηκαν και 5 αντασφαλιστές: Π. Γ. Καλλιμανόπουλος (1941), Ποσειδών (1941), Σαντορίνη (1942), Ιθάκος (1942), Ελληνική Αντασφάλεια (1943) με ιδρυτές του «ΑΣΤΕΡΑ» και «ΦΟΙΝΙΞ» Τραπέζης Αθηνών και Εμπορικής. Πρόεδροι αυτή την εποχή χρημάτισαν οι Αλ. Κράλλης (1941, 1944) και Εμ. Χατζηανδρέου (1942-43). Γενικοί Γραμματείς ο Γ. Πλυτάς (1941), Μ. Μουσούρα (1942-44). Η ΕΑΕΕ αναφέρει ότι οι συνεδριάσεις του Δ.Σ εσυνεχίζοντο κανονικά και δεν εγκαταστάθηκε διορισμένος από τις κατοχικές Αρχές.

Σήμερα (2017) παρατηρείται σμίκρυνση της Ελληνικής μετοχής παρουσίας και σταδιακή εξαφάνιση Ελλήνων ασφαλιστών. Μετά την πώληση και της ΕΘΝΙΚΗΣ οι κυρίαρχοι στον ασφαλιστικό χώρο είναι Αμερικανοί, Γερμανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Ολλανδοί.

Φωτογραφία: Κυριακή 27 Απριλίου 1941. Στο καφενείο «Παρθενών» των Αμπελοκήπων, επί της συμβολής των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας, ο στρατηγός Καβράκος και ο δήμαρχος Αμβρόσιος Πλυτάς παραδίδουν την Αθήνα σε Γερμανό αξιωματικό.

Αναδημοσίευση από το Ασφαλιστικό ΝΑΙ, τεύχος 169, Νοέμβριος- Δεκέμβριος 2017

nextdeal